امکان سنجی راهبردی استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی فرآورده های دامی (مطالعه موردی: شهرستان کلات نادر)

چکیده امروزه روستاها با چالش های مهمی مانند بیکاری مواجه هستند و به تبع آن مشکلاتی همچون فقر، درآمد پایین، کمبود امکانات و رفاه، روستا گریزی، ازدحام جمعیت، زاغه نشینی، افزایش جرم و بزه کاری در شهرها به وجود آمده است. با وجود اینکه در برنامه های توسعه، به روستا به عنوان قلب تپنده اقتصاد کشور توجه شده و راهکارهایی برای حل مشکلات آن اندیشیده شده، اما تاکنون نتوانسته در جهت رفع مشکلات و معضلات موجود روستاها تأثیر شایانی بگذارد و روند روبه تخریب روستاها و تخلیه جمعیتی آن ها را متوقف سازد. ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی به جهت ایجاد پیوند بین بخش صنعت و کشاورزی می تواند، با اشتغال زایی، ایجاد و افزایش درآمد، ایجاد ارزش افزوده، متنوع سازی اقتصاد آسیب پذیر روستایی، بهبود سطح کیفی زندگی روستاییان، کمک به ماندگاری جمعیت در محیط روستاها و شهرهای کوچک، بالا بردن کارایی بخش کشاورزی و... تحقق اهداف توسعه پایدار روستایی را آسان تر و امکان پذیرتر سازد. با جلوگیری از فساد محصولات کشاورزی، غذای بیشتری برای جمعیت کشور تولید می شود و راهکار مناسبی برای رفع مشکلات گوناگون اقتصادی و اجتماعی از جمله: بیکاری، فقر عمومی، توزیع نابرابر درآمد، مهاجرت و... است. شهرستان کلات نادر به دلیل موقعیت طبیعی مناسب و برخورداری از پتانسیل های مناسب در بخش دامداری، توان بالقوه ای را در زمینه ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی فرآورده های دامی داراست. این پژوهش قابلیت ها و مزیت های نسبی شهرستان کلات نادر را برای استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی مورد توجه قرار داده است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش آن از نوع تحقیقات توصیفی – تحلیلی است. روش جمع آوری اطلاعات ترکیبی از دو روش اسنادی و میدانی بوده که به کمک تکنیک های مشاهده و مصاحبه با مطلعین کلیدی انجام شده است. برای آزمون فرضیات این پژوهش از سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) برای تهیه نقشه های مورد نیاز، از روش فرآیند سلسله مراتب تحلیلی (ahp) برای مکان یابی صنایع تبدیلی و تکمیلی و همچنین از مدل topsis جهت انتخاب بهترین مکان ها استفاده شده است. نتایج حاصل نشان داد که شهرستان کلات به لحاظ طبیعی که ? پارامتر (پوشش گیاهی، کاربری اراضی، آسیب پذیری در برابر سیل، فاصله از گسل، میزان دما، میزان بارش، ارتفاع، منابع آب و شیب زمین) را بررسی کرده، وضعیت مناسبی برای استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی محصولات دامی دارد و همچنین با توجه به مکان یابی صنایع که وضعیت آن در ? طیف طبقه بندی شده است، ????? درصد مساحت شهرستان وضعیت مناسبی برای استقرار واحدهای صنایع تبدیلی و تکمیلی را دارد. این پژوهش نشان می دهد که شهرستان کلات نادر قابلیت استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی را دارد. واژگان کلیدی: امکان سنجی راهبردی، صنایع تبدیلی و تکمیلی، فرآورده های دامی، topsis، شهرستان کلات